نقشه ساختمان کاخ پرسپولیس در سال دوم و به روایتی در سال سوم پادشاهی داریوش طرح شد.اسامی تمام معمارانی را که در ساخت پرسپولیس مشارکت داشتند نمیدانیم ولی برخی از آنها طبق اسناد ازین قرارند: آرتی مان ، فیلی وادس، تالبون، ترادوس، هپل. کاخ پرسپولیس در یک منطقه کوهستانی به وسعت 13هکتار و به ارتفاع 20متر نسبت به جلگه ساخته شد و جلگه ای وسیع را که مقابل آن است امروز مرودشت می خوانند.
منظور داریوش از ساخت کاخ پرسپولیس این بود که با بنای آن کاخ یک موزه بین المللی از مجموعه صنایع و هنر امپراتوری ایران و ملتهایی که خارج از امپراتوری هستند تشکیل دهد و در ضمن در برخی از ایام در آن جا شکوه دولت و ارتش به نظر ملل ایران برسد.
طبق پانزده هزار کتیبه به دست آمده از کاخ پرسپولیس ، امروزه می دانیم که 25000کارگر دارای تخصص به طور مستمر در پرسپولیس کار می کردند و همه آن کارگرانی که غیر ایرانی بودند با خانواده در شهر کارگران در جلگه مرودشت زندگی می کردند. در نیمه روز تابستان کار به مدت 4ساعت تعطیل می شد در عوض صبح ها زود شروع به کار می کردند. در تابستان ساعت کار 10ساعت و در زمستان 8ساعت بود. مزد استاد کاران صنعتگر و هنرمند هر 5روز یک داریک (سکه طلای داریوش) بود که مزدی بسیار بالا بود.
مصالح کاخ پرسپولیس همه از نوع درجه اول بود و حتی ساروج به کار نمیرفت مگر ساروج پخته (سیمان) و هم چنین 20نوع سنگ مرمر و 10نوع چوب گران بها از اطراف ایران و دنیا آوردند و برای سقف تالارها از چوب درختهای سدر لبنان استفاده کردند. و برای نرده پلکانها و بالکنها از چوب فوفل یا آبنوس استفاده می شد.
طبق کتیبه های بدست آمده داریوش ضمن بستن قرارداد با استاد کاران آنان را موظف میکرد شاگردانی پرورش دهند چون میدانست ساخت این کاخ با شکوه سالیان دراز طول میکشد و اگر استاد کاری فوت کرد کار تعطیل نشود.
کامرون با توجه به کتیبه های بدست آمده در تخت جمشید می گوید: به هر استاد کار و کارگر در هرروز یک سنگ گوشت (250گرم) ، نیم سنگ نان و هر ده روز ربع سنگ روغن یا کره و نیم سنگ عسل و یک چهارم سنگ پنیر کهنه می دادند و این اجناس به هریک از افراد خانواده به تعداد نفرات داده می شد.
در پرسپولیس یک هشتم حقوق کارگران یا استاد کاران پرداخت نمی شد و برای آنان پس انداز می شد و یا اگر فوت میکردند این پسانداز به وارث آنها داده می شد.
حجاریهای ظریف کاخ پرسپولیس کار کاردوس و شاگردان اوست. گاوهای بالدار و سرستونهای تخت جمشید اکلون استادکار بابل است. حجاریهای ساده که در آنها دقت و ظرافت حجاری یونانی دیده نمی شود کار ابلیدس استاد کار لیدی است. 
اس دراس دانشمند یهودی که در دوره داریوش می زیست می گوید: داریوش در سال پانزدهم پادشاهی خود در پرسپولیس تاجگذاری کرد و محل جلوس او تالاری بود که 36 ستون سنگی داشت و امروز میدانیم که آن تالار آپادانا است. 
دومین تالار کاخ پرسپولیس تات جارا نام داشت و خشایارشا ساخت آن را شروع کرد و اردشیر درازدست آن را به اتمام رسانید و این تالار 100ستون داشت شاهان ایران گارد جاوید را در آن سان می دیدند. پادشاهان دنیا سه بار در کاخ پرسپولیس جمع شدند نخستین بار برای گشایش پرسپولیس ، و دومین و سومین بار برای بحث در مورد مسائل سیاسی جهان. 
طبق اسناد بدست آمده در کاخ پرسپولیس به طور متوسط 1000استادکار و24000کارگر کار میکردند. هر استادکار سالانه 72000داریک و هر کارگر سالانه 18000داریک مزد می گرفتند.
سرزمین جاوید جلد دوم / گردآوری و نگارش هایده رحیم دوست